Lapponia
- Jevelx
- 2 mar
- 4 minut(y) czytania
Zaktualizowano: 3 mar
Lapponia jest najbardziej znaną fińską marką jubilerskąLapponia na świecie od lat 60-tych. Jej projekty biżuterii inspirowanej naturą północy, innowacyjne połączenia materiałów orz kunsztowne wykonanie przyciągają miłośników biżuterii artystycznej na całym świecie.
Założyciel Laponii Pekka Valder Anttila(1931-1985) oraz projektant biżuterii i rzeźbiarz Bjorn Weckstrom ur. w 1935 roku poznali się w szkole złotniczej w Helsinkach, do której oboje uczęszczali od 1949 do 1953. Weckstrom wziął udział w legendarnej pierwszej wystawie sztuki jubilerskiej w GOLDSMITHS HALL w Londynie w 1961 roku. Od lat 60-tych rozwinął nurt stylistyczny, który jest powiązany z fińską naturą i sztuką informelu(sztuką bezkształtną). Stanowiło to wyraźną sprzeczność ze zredukowanym skandynawskim designem z lat 50. XX wieku.
Od około 1940 roku abstrakcyjny ekspresjonizm w USA i informel (taszyzm) w Europie zastąpiły konstruktywizm i surrealizm i zepchnęły je na dalszy plan. Dla malarzy takich jak Willem de Kooning i Jackson Pollock spontaniczność była ważniejsza niż doskonałość i dyscyplina. Wyraźniej niż u złotników środkowoeuropejskich wyraziste formy Weckstroma wynikały z wyczucia wspaniałości natury. Źródłem inspiracji były dla niego spadające wodospady, kora drzew, fałdy i pęknięcia skał. Z wyczuciem przełożył też powierzchnię śniegu i lodu na srebro. Również mitologia nordycka i naturalny romantyzm znalazły miejsce w jego biżuterii. Mit założycielski Lapponi zawiera historię,że pani AHO, klientka Bjorna Weckstroma, zamówiła u niego w 1961 roku ciekawe i wymagające dzieło. Miało być wykonane z nieprzetworzonych, drobnych bryłek złota pochodzących z rzeki Lemmenjoki w Laponii. Weckstromowi tak spodobał się blady, połyskujący kolor i nieregularna powierzchnia złotych kawałków, ukształtowanych przez wodę i piasek, że chciał je zachować w gotowym dziele.
W 1972 roku sprzedaż wzrosła po programie telewizyjnym Dicka Cavetta w Stanach Zjednoczonych w którym gościli Yoko Ono i John Lennon. Najwyraźniej kamerzysta zakochał się w nowym pierścieniu Yoko Ono i pokazał go kilka razy w zbliżeniu. Yoko Ono kupiła go rok wcześniej w Goeteborgu. Był on częścią kolekcji Space Silver i nosił nazwę "Petriefed lake" Był to pierścionek w którym fantastycznie połączony jest przeirzysty akryl z drobinami koloru zielonego i niebieskiego i masywną srebrną obrączką.Pierwsze elementy tej serii zostały wprowadzone w 1969 roku, w czasie lądowania Apollo 11 na Księżycu. Weckstrom opracował biżuterię dla współczesnego Ikara. Podróże kosmiczne wiązały się z tęsknotą za światami pozaziemskimi, za ogromem i wyzwoleniem z ziemskiej grawitacji. Do czasu kolekcji Space Silver, seria biżuterii Lapponia była wykonana tylko w złocie z kolorowymi kamieniami szlachetnymi, takimi jak turmalin, kwarc i kryształ górski, czasami również z diamentami i perłami hodowlanymi. Twarde szorstkie powierzchnie naśladowały metaliczne struktury odległych planet. W kolekcji Space Silver często pojawiały się małe postacie ludzkie. Zdobywca czy zagubiony? Srebro uzupełniono częściowo akrylem z psychodelicznymi bańkami w środku. Akryl był nowoczesnym tworzywem sztucznym, który był używany w latach 60. przez artystów, projektantów i projektantów biżuterii, takich jak austriacki Fritz Maierhofer i niemiecki Claus Bury.
Wiosną 1976 r Bjorn Weckstrom odebrał telefon, który sprawił że jego biżuteria stała się częścią kulowego zjawiska jakim były "Gwiezdne Wojny" Georga Lucasa. Sekretarka twórcy sagi zgłosiła się do Weckstroma poszukując biżuterii która miała nawiązywać do tematyki filmu, kosmosu, science fiction. Początkowo artysta miał na wykonanie biżuterii 6 tygodni ale w wyniku zmian w terminach produkcji, okazało się, ze biżuteria ma być gotowa za tydzień. Ponieważ było to niewykonalne, Weckstrom zaproponował, aby producenci filmu wybrali coś z gotowej dostępnej kolekcji. I tak, w scenie wręczania medalu Luke'owi Skywalkerowi i Hanowi Solo, księżniczka Leia ma na sobie naszyjnik Planetoid Valleys i bransoletkę z kolekcji Space Silver zaprojektowaną w 1969 roku.
Oprócz Bjorna Weckstroma, Pekka Anttila zatrudnił Poula Havgaarda, jako drugiego projektanta Lapponii. Poul, zaczynał swoją drogę zawodową jako kowal, a także przez kilka lat pracował jako ceramik, zanim zajął się biżuterią. Dla Havgaarda natura była zmysłowa i kobieco miękka i takie też są jego dzieła. Projektował klamry do pasków dla Pierre’a Cardina, broszki i ozdoby na torby. Pierwszą kolekcją Poula Havgaarda w 1971 roku dla Lapponi,
była kolekcja nazwana 3D Silver. To była biżuteria bardzo odważna ,rzeźbiarska. Jego projekty wyróżniają się płynnością linii, wrażeniem miękkości. Był projektantem Laponii przez 40 lat, w tym czasie kontynuował tworzenie projektów rzeźbiarskich oraz biżuterii we własnym warsztacie we Faaborgu.
Trzecim projektantem był zatrudniony w 1975 r Węgier, Zoltan Popovics, który spędził dzieciństwo w Ameryce i przybył do Helsinek jako student. Jego pierwszą pracą dla Lapponi było stworzenie szachów, w których każda postać jest rzeźbą. Jego biżuteria wyróżnia się wpływami idei rdzennych Indian, których rytuały poznał jako młody człowiek. Podobnie jak rzeźby, jego seria biżuterii przemawia do podświadomości. Są to indywidualne formy inspirowane naturą, mitologią, czerpie również inspiracje ze współczesnej kultury.
Czwartym projektantem został w 1989 r Christoph Burger, urodzony w 1950 roku. Trafił on do Lapponii poprzez Bernda Munsteinera, szlifierza kamieni który przedstawił projektanta na targach w Bazylei. Dla niego biżuteria jest środkiem komunikacji, projekty charakteryzują silne kontrasty między teksturami materiałów. Wraz z nim, nieco bardziej odważne, geometryczne formy pojawiły się w kolekcjach w 1990 roku. Jego projekty w żółtym i białym złocie uzupełniają diamenty i kolorowe kamienie szlachetne.
Dwóch niemieckich wybitnych szlifierzy kamieni współpracowało z Lapponią : Dieter Lorenz z Idar- Oberstein i Bernd Munsteiner ze Stipshause, im właśnie firma zawdzięcza bardzo ciekawie cięte kamienie.
W katach 90 tych rozpoczęła się trudna ekonomicznie faza dla Lapponi. Jednym z powodów mogła być przedwczesna śmierć założyciela firmy Pekki Anttila w 1985 roku. Ostatecznie w 2005 roku Lapponia została przejęta przez tradycyjną fińską firmę Kalevala Koru. Grupa Kalevala Koru jest dziś liderem na rynku w Finlandii z markami Lapponia Jewelry i Kalevala Jewelry.
Polecane strony:
Commentaires